- αυτεπαγωγή
- Φαινόμενο κατά το οποίο εμφανίζεται ηλεκτρεγερτική δύναμη επαγωγής, στα άκρα ενός κυκλώματος, όταν μεταβάλλεται η ένταση του ρεύματος που διαρρέει το κύκλωμα.
Κάθε αγωγός που διαρρέεται από ηλεκτρικό ρεύμα σχηματίζει γύρω από αυτόν μαγνητικό πεδίο. Η μεταβολή της έντασης του ρεύματος συνοδεύεται από αντίστοιχες μεταβολές της έντασης του μαγνητικού πεδίου και αυτό έχει επακόλουθο την μεταβολή της μαγνητικής ροής Φ. Από τους νόμους, όμως, των Φαραντάι-Νόιμαν και τον κανόνα του Λεντς προκύπτει ότι η ηλεκτρεγερτική δύναμη επαγωγής που παράγεται δίνεται από τον τύπο:
Αλλά η μαγνητική ροή είναι ανάλογη της έντασης του ηλεκτρικού ρεύματος: Φ = LI (2), όπου L ο συντελεστής α. του αγωγού που εξαρτάται από το σχήμα του αγωγού και τις μαγνητικές ιδιότητες του μέσου που τον περιβάλλει. Για παράδειγμα, αν ο αγωγός έχει σχήμα πηνίου, ο L εξαρτάται από τον αριθμό και τη διάμετρο των σπειρών, από την παρουσία μέσα σε αυτόν σιδηρού πυρήνα ή ανάλογων κατασκευών. Από τις εξισώσεις (1) και (2) προκύπτει η ΗΕΔ λόγω α. που είναι:
όπου το L μετριέται σε χένρι, όταν το δυναμικό Ε μετριέται σε βολτ, η ένταση του ρεύματος I σε αμπέρ και ο χρόνος t σε δευτερόλεπτα. Η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου ενός πηνίου που έχει συντελεστή α. L και διαρρέεται από ρεύμα έντασης I είναι:
και μετριέται σε τζάουλ όταν το L μετριέται σε χένρι και το I σε αμπέρ. Εφαρμογές της α. υπάρχουν σε πολλούς τομείς της ηλεκτρολογίας και ραδιοτεχνίας. Μία εφαρμογή της είναι στα επαγωγικά πηνία (πηνία Ρούμκορφ), που χρησιμοποιούνται κυρίως στο σύστημα ανάφλεξης των κινητήρων των αυτοκινήτων, χρησιμοποιείται επίσης για τη διέγερση των σωλήνων Γκάισλερ της φασματοσκοπίας, για την τροφοδότηση μικρών εγκαταστάσεων ακτινών Ρέντγκεν, σε απλοποιημένες γεννήτριες εναλλασσόμενου ρεύματος κ.ά.
* * *ηφαινόμενο κατά το οποίο κάθε μεταβολή της έντασης του ηλεκτρικού ρεύματος που διαρρέει έναν αγωγό έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη (στον αγωγό) ηλεκτρεγερτικής δύναμης εξ επαγωγής.
Dictionary of Greek. 2013.